Op basis van een methode van Goos Geursen in zijn boek Emoties & Reclame heb ik een Semiotische Analyse Canvas gemaakt. Dit is een hulpmiddel om snel en makkelijk content te analyseren.

Semiotische Analyse in 3 eenvoudige stappen

De eenvoudige semiotische analyse bestaat uit de volgende 3 stappen:

1. Analyse verbale tekens (tekst)
2. Analyse visuele tekens (beeld)
3. Analyse van de symbolische boodschap

Stap 1: Analyse Verbale tekens (tekst)

Noteer in het schema hieronder de denotatieve betekenis en de connotatieve betekenis van de tekst. Denotatie is wat je objectief ziet; connotatie is de subjectieve, betekenis die je eraan verbindt, dit gaat over de gevoelswaarde.

Concludeer vervolgens de gaps die deze tekst bevat. Dit kunnen drie soorten gaps zijn:

• Binnen de objectieve tekst wordt op de ene plek iets gezegd wat niet klopt met wat op de andere plek wordt gezegd.
• Bij de subjectieve interpretatie van de tekst klopt de gevoelswaarde op de ene plek van de tekst niet bij de gevoelswaarde op een andere plek van de tekst.
• Wat objectief gezegd wordt, klopt niet bij de subjectieve gevoelswaarde die het oproept.

Wat ik zie (objectief)	Interpretatie (subjectief)
………	………
Gaps

Stap 2: Analyse Visuele tekens (beeld)

Noteer in het schema hieronder de denotatieve betekenis en de connotatieve betekenis van het beeld. Denotatie is wat je objectief ziet; connotatie is de subjectieve, betekenis die je eraan verbindt, dit gaat over de gevoelswaarde.

Concludeer vervolgens de gaps die dit beeld bevat. Dit kunnen drie soorten gaps zijn:

• Binnen het objectieve beeld wordt op de ene plek iets getoond dat niet klopt met wat op de andere plek wordt getoond.
• Bij de subjectieve interpretatie van het beeld klopt de gevoelswaarde op de ene plek van het beeld niet bij de gevoelswaarde op een andere plek van het beeld.
• Wat objectief getoond wordt, klopt niet bij de subjectieve gevoelswaarde die het oproept.

Wat ik zie (objectief)	Interpretatie (objectief)
………	………
Gaps

Stap 3: Analyse van de Symbolische Boodschap

Kopieer hieronder de rechterkolommen van de twee voorgaande analyses.

Concludeer nu gaps tussen de tekst en het beeld.

Concludeer vervolgens:

• Wat is de symbolische betekenis van deze combinatie van tekst en beeld? Dus: welke boodschap spreekt hier uit?
• Spreken hieruit verschillende boodschappen die niet met elkaar kloppen?
• Welke boodschap heeft men waarschijnlijk willen overdragen met deze content?

Adviseer

• Als er tegengestelde boodschappen worden uitgezonden met deze content: Welke boodschap zou men moeten uitzenden met deze content?
• Wat kan er aan deze content worden verbeterd, zodat er één juiste boodschap wordt uitgezonden?

Interpretatie van Verbale tekens	Interpretatie van Visuele tekens
………	………
Gaps
Conclusies
Advies

Lees hieronder het artikel van Goor Geursen over Semiotische Analyse.

Maak je semiotische analyse objectiever door Inter-subjectivitiet

De semiotische analyse is nogal subjectief. Iedereen die een semiotische analyse uitvoert op dezelfde content, komt tot andere interpretaties (en deze interpretaties kunnen ook nog eens veranderen doordat de onderzoeker zich ontwikkelt en andere interpretaties gaat maken).

Het is tóch mogelijk om een redelijk objectieve analyse te maken. Namelijk door inter-subjectiviteit toe te passen. Dan laat je verschillende onderzoekers onafhankelijk van elkaar dezelfde content analyseren.

De representaties zullen bij alle onderzoekers grotendeels hetzelfde zijn, maar de interpretaties kunnen nogal verschillen. Echter: er zullen ook interpretaties zijn die meerdere onderzoekers hetzelfde hebben. Deze overeenkomstige interpretaties zijn dus redelijk objectief; je kunt met redelijke zekerheid stellen dat deze interpretatie objectief ‘waar’ is.

Je kunt intersubjectiviteit makkelijk toepassen door alle leden van een team hetzelfde middel te laten analyseren. Bij een analyse door drie onderzoekers (drie teamleden) kun je spreken van triangulatie, maar hoe meer mensen het middel analyseren, hoe objectiever – dus beter – de analyse wordt. Zo kom je namelijk bij herhaling tot dezelfde uitkomst en dan noem je het onderzoek betrouwbaar.