Als communicatiedeskundige analyseer je eerst het probleem van de opdrachtgever en concludeer je welk probleem je kan oplossen met communicatie; dit is het communicatieprobleem. Het is hierbij belangrijk om aan te geven hoe deze oplossing bijdraag aan het oplossen van een organisatieprobleem. Een organisatieprobleem is iets dat ervoor zorgt dat organisatiedoelstellingen of de missie niet worden gerealiseerd.

Organisatieprobleem: probleem dat de bestaansreden van de organisatie bedreigt.

De bestaansreden wordt meestal weergegeven in de missie van de organisatie: waartoe is de organisatie op aarde? De bestaansreden is de ‘Why‘ (het ‘Waarom’) van de organisatie: waarom bestaat de organisatie, waarom wil het management dat de organisatie bestaat, waarom willen de medewerkers dat de organisatie bestaat, waarom willen klanten dat de organisatie bestaat, waarom willen andere stakeholders dat de organisatie bestaat?

Het organisatieprobleem beschrijft in één zin:

Als de organisatie niets verandert dan:

• Behaalt de organisatie niet de gewenste winst/ maatschappelijke impact/ genoeg goede medewerkers/ etc.
• Kan ze niet goed functioneren of moet zelfs stoppen.

Wees kritisch en achterhaal het probleem achter het probleem!

Om het communicatieprobleem te kunnen oplossen ga je een advies uitbrengen en/ of een plan maken, maar daarvoor heb je informatie nodig en die informatie krijg je door onderzoek te doen. Daarom moet je eerst het communicatieprobleem analyseren en concluderen welke informatie je mist. Het ‘probleem van de ontbrekende informatie’ ga je oplossen met onderzoek; zo kom je tot een of meerdere onderzoeksproblemen.

Uit het voorgaande blijkt dat je na het analyseren van het probleem het volgende kan concluderen:

• Communicatieprobleemstelling: Eén zin (stelling, zonder vraagteken) waarin je het probleem formuleert dat kan worden opgelost met Communicatie.
• Onderzoeksprobleemstelling: Welke informatie je moet gaan vinden met onderzoek, bestaande uit:
  • Onderzoeksdoelstelling &
  • een of meerdere Onderzoeksvraagstellingen – volgens Verschuren, 1999, p33, in Van der Kaap, 2011, p44.

BIJVOORBEELD: Een probleem voor de organisatie kan zijn dat er niet genoeg winst wordt gemaakt, waardoor uiteindelijk de continuïteit in gevaar kan komen. Winst kun je vergroten door marketingcommunicatie toe te passen, want hierdoor kan:

1. aantal klanten toenemen
2. winstmarge groter worden

Ga NIET uit van een communicatieprobleem. Communicatie op zich is geen probleem. Ga uit van een organisatieprobleem (iets dat haar bestaansreden uiteindelijk kan bedreigen); een organisatieprobleem dat je kan oplossen met communicatie.